کتاب تقویم الادویه نوشته محمد بن علی طبیب اسفراینی

کتاب “تقویم الادویه” که در داروشناسی است، تالیف «فخر الدین محمد بن علی بن ابی النصر النیسابوری، ثم الاسفراینی»، از دانشمندان قرن هشتم هجری. از زندگی و اساتید وی آگاهی در دست نیست، تنها می دانیم که او به جز این کتاب، سه کتاب دیگر در علم طب تالیف کرده است، یکی شرح الفصول الایلاقیه فی کلیات الطب، که آن آن کتاب از تالیفات شاگرد ابن سینا، شرف الدین سید محمد بن یوسف ایلاقی و دوم کتاب المیامیر فی الطب، و سوم شرک کتاب النجاه ابن سینا.

تقویم الادویه در دو باب تنظیم شده: باب اول داروها و غذاهای مفرده و باب دوم داروهای مرکب.

هدف فخر الدین از تالیف این کتاب، تهیه منبع و ماخذی جامع در دارو شناسی بوده تا خواننده بتواند در یک کتاب داروها را با ویژگی های مختلف مانند انواع آن، برگزیده آن، مزاج آن، اندازه مصرف، منافع، ضرر ها، مصلح و بدل آن را بشناسد. وی که جای خالی این کتاب را حس می کرده، داروهای رایج در شهرهای فارس را برای معرفی در کتابش برگزیده. فخرالدین، تقویم الادویه را براساس کتاب های پزشکی پیش از خود مانند الجامع ابن بیطار، المنهاج ابن جزله، اختیارات بدیعی، قانون، الحاوی، النجیبیات نجیب الدین سمرقندی، قرابادین قلانسی، ادویه خجندی و الموجز تالیف نموده است.
عباس نوروزپور نیازی، پژوهش گر تقویم الادویه، کتاب را براساس دو نسخه از نسخه های موجود آن تصحیح و آماده چاپ کرده و انتشارات المعی در چارچوب طرح احیای میراث مکتوب طب سنتی ایران آن را منتشر نموده است.