کتاب حفظ صحت نوشته میرزا علی خان ناصر الحکما

میرزا علیخان ناصرالحکماء (معروف به دکتر میرزا علی خان) فرزند شیخ عبدالجلیل (طبیب) بن زین‌العابدین اصفهانی به سال ۱۲۸۴ هجری قمری متولّد شده است. او که از فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی مدرسه دارالفنون بود، مدّت ۴ سال در همان مدرسه به عنوان معلّم ریاضی و پس از آن بعنوان معلّم طبّ، جراحی، کحّالی (چشم پزشکی)، حکمت طبیعی (فیزیولوژی) اشتغال داشت. او نیز همراه چند نفر دیگر از پزشکان فارغ‌التحصیل مدرسه دارالفنون دوره چشم‌پزشکی را در دوره اقامت دو ساله دکتر راتولد (Ratulde) از شاگردان دکتر گالزفسکی نزد وی گذارند و چنانکه از برخی نوشته‌ها استنباط می‌شود به مهارت و شهرتی دست یافت.
از وی آثاری در زمینه پزشکی به صورت تألیف و ترجمه بجا مانده است، که کتاب حفظ صحت، در بهداشت فردی و عمومی، نمونه‌ای از آنها است. ناصرالحکماء اگرچه در این کتاب از دانش جدید زمان خود استفاده بسیار کرده است، امّا همچنان ساختار کتاب خود را بر پایه شیوه متداول طبیبان سنتّی، در قالب ستّه ضروریّه طرّاحی کرده است. او در این کتاب که بر خلاف اسلاف و معاصرین خود روش آسان‌نویسی را برگزیده است، یادداشت‌های سودمندی نیز برای آگاهی مردم زمان خود از اصطلاحات و اوزان و مقادیر اروپائیان درج نموده است.
مطالعه کتاب حفظ صحت  علی‌رغم گذشت یکصد و بیست سال از زمان تألیف آن هنوز دلپذیر و برای محقّقین تاریخ پزشکی و پزشکی اجتماعی جالب می‌باشد.