کتاب رساله داروهای جایگزین

رساله داروهای جایگزین یا ابدال الادویه یکی از رساله های کوچک ارزشمند رازی، پزشک و حکیم ایرانی است که در بین اطبای دوره های مختلف از مقبولیت و شهرت فراوانی برخوردار بوده است.

این رساله علی رغم حجم کم اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پزشکان مخصوصاً اطبای مسلمان در طی اعصار و قرون گذشته قرار داده است.

هدف رازی از نوشتن این رساله این بوده است که پزشکان هر منطقه با استفاده از داروهای بومی موجود در منطقه خود بتوانند بیماران را درمان کنند و چنانچه برای درمان به دارویی نیاز پیدا کردند و نتوانستند که در شهر و یا منطقه مسکونی خود آن دارو را پیدا کنند از مشابه آن دارو استفاده نمایند.

رازی در این کتاب میزان مصرف داروهای جایگزین را نیز ذکر است و مثلاً اظهار می دارد که باید داروی جایگزین به همان میزان و یا دو برابر و یا چند برابر مورد استفاده قرار گیرد تا اثر مناسب بر جای گذارد.
رازی در نگارش این رساله از تحقیقات و بررسی بسیاری از پزشکان یونانی :نظیر جالینوس ،پولس دیسقوریدس و بدیغورس و همچنین از پزشکان دوران اسلامی نظیر یوحنا بن ماسویه استفاده کرده است.